Dưa chuột

Quả dưa chuột có vị ngọt, tính hàn (lạnh) hơi có độc không nôn dùng nhiều có tác dụng thanh nhiệt, giải phiền, lợi thủy đạo (tiêu nước)

Tên khoa học:

Cucumis sativus L., thuộc họ Bí Cucurbitaceae.

Tên khác:

Dưa leo, tra sac (Cămpuchia), cucuber (Anh), concombre (Pháp), hồ qua (Trung Quốc).

Bộ phận dùng:

- Quả và lá.

Dạng sống và sinh thái:

- Cây mọc bò, toàn thân có lông. Thân có nhiều cành, có góc. Lá mang cuống, phiến có từ 3-5 thùy hình hơi ba cạnh, mép có lông đứng. Hoa đơn tính, màu vàng, mọc 2-3 ở nách lá. Quả hình thuôn dài, hình trụ hay hơi ba cạnh, nhẵn hoặc hơi có bướu nhỏ, có thể dài 10-36cm. Màu lục hay lục vàng nhạt, vàng hay vàng nâu. Hạt nhiều, hình trứng, trắng, dai, bóng

- Trồng ở khắp các tỉnh trong nước ta. Còn thấy trồng ở nhiều nước nhiệt đới cũng như ôn đới.

Thành phần hóa học:

-         Dưa chuột chứa tới 95-97% nước, 0,8% protit, 3% gluxit, 0,7% xenluloz, 0,50% tro, trong đó 23mg% can xi, 27mg% R lmg% Fe. Dưa chuột còn chứa vitamin A (caroten) với tỷ lệ 0,30mg%, vitamin B1 0.03mg%, B2 với tỷ lệ 0,04mg%, vitamin pp 0.1 mg% và vitamin C 5mg%, (Bảng thành phần hóa học thức ăn Việt nam-NXB y học, 1972).

Sách “Bí mật và đức tính của cây thuốc" (Se­crets et vertus des plantes médicinales-Selection du Readerl’s Digest, 1977) còn ghi thêm: “ngoài vitamin A và C, trong dưa chuột còn chứa một lượng quan trọng sắt, mangan, iot và thiamin”.

-         Vỏ dưa chuột có vị đắng do chứa colocynthine.

-         Hạt dưa chuột chứa một ancaloit gọi là hy- poxanthine có tác dụng trừ giun.

Công dụng và cách dùng:

-         Theo tài liệu cổ (Bản thảo cương mục-Nam dược thần hiệu) Dưa chuột có tên hổ qua hay hoàng qua với những tính chất sau đây:

+ Quả dưa chuột có vị ngọt, tính hàn (lạnh) hơi có độc không nôn dùng nhiều có tác dụng thanh nhiệt, giải phiền, lợi thủy đạo (tiêu nước).

+ Lá dưa chuột vị đắng, tính bình, hơi có độc, giã nát vắt lấy nước uống vào nôn ra.

-         Dưa chuột chủ yếu được trồng để làm thức ăn, làm thuốc ở Ân Độ và Ai Cập ít nhất từ trên 4.000 năm. Việc sử dụng này được lan truyền từ những nưóc ấy đến các dân tộc Thổ Nhĩ Kỳ và Latinh.

Về mặt thức ăn, những thầy thuốc dinh dưỡng cho rằng dưa chuột ăn sống khó tiêu và những người có dạ dày dể mẫn cảm khó chấp nhận. Nhưng dưa chuột là một món ăn mát và lợi tiểu. Đặc biệt người ta dùng dưa chuột trong mỹ phẩm và chữa bệnh ngoài da từ rất lâu đời: Cắt dưa chuột thành từng lát mỏng dát lên da mặt chữa những vết nhãn, da xù xì, những vết tàn nhang, một số vùng ở nước ta nhân dân dùng những quả dưa chuột non có thêm đường chữa lỵ, nhiệt và ỉa chảy (kinh nghiêm này có ghi trong Bản thảo cương mục từ thế kỷ 16).

 

 

• Cây lá dong (Cây dong) (03/09/2015)
• Tang diệp (Lá dâu tằm) (03/09/2015)
• Tang bạch bì (Vỏ rễ cây dâu tằm) (03/09/2015)
• Tang chi (Cành cây dâu tằm) (03/09/2015)
• Tang thầm (quả cây dâu tằm) (03/09/2015)
• Tang ký sinh (Tầm gửi cây dâu tằm) (03/09/2015)
• Những cây thuốc, vị thuốc có tác dụng thay thế mật gấu (03/09/2015)
• Thục địa hoàng (Sinh địa khô nấu chín) (03/09/2015)
• Sinh địa tươi (Tiên địa hoàng) (03/09/2015)
• Sinh địa khô (Can địa hoàng) (03/09/2015)